Araç Yangın Söndürme Sistemi

YG Yangın Güvenliği San. ve Dış Tic. Ltd. Şti., M2 ve M3 kategorisi motorlu taşıtlara ve römorkörlere uygulanabilen UNECE R-107 tip onayına sahip ilk Türk yerli Aerosol yangın söndürme sistemi üreticisidir.

Türk Standartları Enstitüsü (TSE) Ulaştırma ve Lojistik Sistemleri Merkezi Başkanlığı tarafından TSE.06.R-107.0015 rapor numarası ile Yerli Türk Üretimi HAFEX markalı Temiz Yoğunlaştırılmış Aerosol yangın söndürme sistemlerine 107R 08 0001 tip onay numarası verilmiştir. Bu nedenle HAFEX, Birleşmiş Milletler Yönetmelik Tip Onayı ile uluslararası pazara sunulmaktadır.

HAFEX Motorlu Taşıtlarda Neden Kullanılmalıdır?

Aerosol yangın söndürme sistemleri A, B, C, F sınıfı (EN2 standardına göre) yangınlarda ve elektrik kaynaklı yangınlarda etkin olarak kullanılabilir. Aerosol söndürme sistemlerinin tasarım ve test koşullarının tanımlanması “ISO 15779:2011 (TS ISO 15779:2016): Yoğunlaştırılmış Aerosol Yangın Söndürme Sistemleri – Bileşenler ve Sistem Tasarımı için Kurallar ve Test Yöntemleri, Kurulum ve Bakım” ulusal standardında mevcuttur.

Aerosol yangın söndürme sistemleri, batarya ve elektrikli ekipman bölmelerinde, ısıtıcı bölmelerinde ve yüksek ısı üretme özelliğine sahip ekipman alanlarında yangın risklerinin görülebildiği çeşitli bölgelerde sistemin çalışabildiği motorlu taşıtların motor bölmelerinde uygulaması kolay ve çok etkilidir.

Son yıllarda araç yangın güvenliği yönetmelikleri gözden geçirilmiş ve UNECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu) tarafından önemli kararlar alınmış ve yangın algılama sistemlerinin motor bölmesi içinde ve otobüsün kapalı bölmelerinde (sürücü uyku bölmesi, tuvalet, bagaj ve diğer kapalı bölümler) kullanılmasına karar verilmiştir.

UNECE Yönetmeliği No.107, motor bölmesinde bulunan otobüsün ısıtmasının yangın algılama sistemini kullanacak şekilde değiştirilmesini ve ayrıca 2016 yılında daha yeni gerekliliklerin yapılmasını sağlar. Ancak UN ECE-R107 kapsamında, performans güvenilirliğini belirlemek için yangın söndürme sistemlerinin uyması gereken dört farklı yangın testi bulunmaktadır. “Taşıtların genel yapısına ilişkin teknik düzenlemeleri içeren UNECE-R107 regülasyonu, M2 (Azami yüklü ağırlığı 5000 kg’a kadar olan motorlu taşıt taşıyan yolcu) ve M3 (Azami yük ağırlığı 5000 kg’dan fazla olan yolcu taşıyan motorlu taşıtlar) kategorisindedir.”

HAFEX, UNECE-R107 regülasyonunda belirtilen uygun performans testlerinden başarıyla geçtikten sonra, HAFEX‘in motorlu taşıtların başta motor bölmesi olmak üzere yangın riski taşıyan tüm kapalı alanlarında kullanılması için sertifikalandırılmıştır.

HAFEX Yangın Söndürme Sistemlerinin Motorlu Taşıtlarda Uygulamanın 3 Farklı Yöntemi

1 - Noktasal Sıcaklık Algılama Mekanik Altyapısı

Batarya, elektronik ekipman veya araçların sigorta bölmeleri gibi küçük hacimlerde kullanıma uygun, ortam sıcaklığına duyarlı termo tüp sensörlü mekanik aktivatör bağlantısı mevcuttur.

Aerosol yangın söndürme jeneratörlerini çalıştırmak için elektrik enerjisine veya yangın kontrol paneline ihtiyaç duymayan mekanik noktasal sıcaklık algılama altyapısıdır ve en temel koruma seviyesini karşılayacak şekilde tasarlanmıştır.

Ortamın özelliklerine bağlı olarak, sistem için uygun aktivasyon sıcaklığı eşiği (57 °C, 68 °C, 79 °C, 93 °C, 141 °C veya 182 °C) seçilebilir.

Aerosol söndürme ünitelerine opsiyonel olarak monte edilebilen termik şalterler sayesinde, Aerosol söndürme ünitelerinin aktivasyonu ile ilgili bilgiler elektriksel olarak iletilebilmekte ve sürücü sesli veya görsel olarak uyarılabilmektedir. Ek olarak, mekanik aktüatörü bir elektrik sinyali ile veya manuel olarak etkinleştirmek mümkündür.

2 - Konvansiyonel Yangın Kontrol Paneli Tabanlı Altyapı

Hem küçük hacimlerde hem de araçların motor bölmeleri gibi büyük kapalı alanlarda kullanıma uygundur. Aerosol yangın söndürücü, hem 12V hem de 24V besleme altyapısına sahip araçlarda kullanılmak üzere tasarlanmış, 10 – 30V DC çalışma gerilimi aralığına sahip, motorlu taşıtlarda kullanılabilecek kadar küçük, ileri seviye koruma ihtiyacını karşılayabilecek kapasitede mikroişlemci tabanlı elektronik yangın kontrol paneli (200A+) ile yönetilen söndürme sistemi altyapısıdır.

Yangın algılama için sistemde tüm konvansiyonel duman, ısı, fame, CO (Karbonmonoksit) dedektörleri, minyatür termostatlar ve lineer ısı algılama (LHD) kabloları kullanılabilir.

Yangın kontrol panelinde 3 adet algılama girişi bulunmaktadır. Bu girişlerden ikisi, gerektiğinde bağımsız olarak veya bölgeler arası mantıkla çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Böylece bu algılama girişlerinde iki farklı tipte yangın algılama dedektörü kullanılarak, yanlış yangın alarmlarının oluşması etkin bir şekilde engellenebilir.

Üçüncü algılama girişi, gerektiğinde söndürmeyi manuel olarak etkinleştirmek için kullanılır.

Bununla birlikte, Aerosol söndürme ünitelerine opsiyonel olarak monte edilebilen termik şalterler, Aerosol söndürme ünitelerinin aktivasyonu ile ilgili bilgiler elektriksel olarak iletilebilmekte ve sürücü sesli veya görsel olarak uyarılabilmektedir.

Söndürme sisteminin manuel olarak etkinleştirilmesini sağlayan manuel söndürme başlatma düğmesi de vardır. Ayrıca siren ve yardımcı röle çıkışları da bulunmaktadır.

Yangın kontrol panelinin söndürme çıkışı, 24V besleme durumunda maksimum 5 Aerosol söndürme ünitesini ve 12V besleme durumunda maksimum 3 Aerosol söndürme ünitesini doğrudan etkinleştirebilecek şekilde tasarlanmıştır.

Aktivasyon sıralayıcı adı verilen yardımcı ekipmanlar kullanılarak panele bağlanabilecek Aerosol söndürme ünitelerinin sayısı arttırılabilir.

Algılama girişlerinde veya söndürme çıkışında oluşabilecek açık devre/kısa devre arızalarında ve yangın alarmı durumunda sürücü yangın kontrol paneli tarafından sesli ve görsel olarak uyarılır.

3 - Yangın Kontrol Paneli Tabanlı Altyapı

Yangın riski olan motorlu taşıtların tüm hacimlerinde kullanılmak üzere tasarlanmış, 10 – 30V DC çalışma gerilimi aralığında, ayrıca hem 12V hem de 24V besleme altyapısına sahip araçlarda kullanılmak üzere tasarlanmış, aracın mevcut CAN (Controller Area Network) haberleşme ağı omurgasına entegre edilebilen CAN Network mikroişlemci tabanlı elektronik yangına bağlanabilir. Kontrol paneli (100S) tarafından yönetilen ileri seviye koruma ihtiyacını karşılayabilen Aerosol yangın söndürme sistemi altyapısıdır.

Ayrıca panelde, elektrik kesintilerinden etkilenmeyen 1000 olay kapasiteli gerçek zamanlı olay kaydı bulunmaktadır. Yangın söndürme sisteminin tüm alarm ve arıza aktiviteleri panelde geriye dönük olarak kayıt altına alınmaktadır.Yangın algılama için sistemde tüm konvansiyonel duman, ısı, alev, CO (Karbonmonoksit) dedektörleri, minyatür termostatlar ve lineer ısı algılama (LHD) kabloları kullanılabilir.

Yangın kontrol paneli 3 adet algılama girişi, 1 adet söndürme çıkışı, 2 adet siren ve 1 adet yardımcı röle çıkışı ile tamamen CAN haberleşme portu üzerinden programlanabilmektedir. Panelin CAN haberleşme portu, otobüs, iş makineleri, kamyon, tır ve askeri araçlarda kullanılan SAE J1939 haberleşme protokolünü desteklemektedir.

Panel, CAN ağı üzerinden aracın sürücü kabinine monte edilmiş bir dokunmatik LCD ekrana sahiptir. İzleme modülü (100T) veya araç üreticisi, sürücü kabinindeki gösterge panelinde gerekli altyapıyı oluşturduğunda, 100S paneli, Aerosol söndürme sisteminin durumuyla ilgili tüm bilgileri gönderir.

CAN haberleşme ağına 8 adede kadar yangın kontrol paneli entegre edilebilir ve yangın söndürme alt sistemi oluşturularak 100T izleme modülü (veya gösterge paneli) üzerinden izlenebilir ve panellere komutlar gönderilebilir.

Ayrıca panel, elektrik kesintilerinden etkilenmeyen 1000 olay kapasiteli gerçek zamanlı bir olay günlüğüne sahiptir. Yangın söndürme sisteminin tüm alarm ve arıza aktiviteleri geriye dönük olarak panele kaydedilir.